“Rekabet için kendi markalarımızı çıkarmamız elzem”

Adana Sanayi Odası, bölge ve ülke sanayisinin gelişmesi yönünde birçok önemli kararda öncü rol oynuyor. Adana’nın ekonomik, sosyal ve kültürel faaliyetlerine en büyük destek veren kurumlar arasında hep ilk sıralarda yer alan Adana Sanayi Odası Başkanı, Kıvanç Tekstil Yönetim Kurulu Üyesi Zeki Kıvanç ile tekstil sektörünü ve sanayiyi konuştuk…

Dünden bugüne Adana tekstil sektörünün durumunu değerlendirebilir misiniz? Adana’da tekstil sektörünün gelecek projeksiyonu sizce nasıldır?

Adana, Türk tekstil sektörü için vazgeçilmez şehirlerin başında gelmektedir. Çukurova’nın beyaz altını pamuk yıllardır bu bölge insanının elinde ince ince işlenmiş, bölgenin en temel geçim kaynaklarından biri olmuştur.  Adana geçmişinden gelen tarım kültürünü sanayiyle harmanlayarak ülkemizin tarım toplumundan sanayi toplumuna geçişine öncelik etmiş, bugün inovasyon ve ar-ge çalışmaları ile destekleyerek, Türk tekstil sektörünün kaderini belirlemeye devam etmektedir.

Osmaniye, Kahramanmaraş, Hatay gibi komşu illerin teşviklerden daha yüksek düzeyde faydalanması Adana’nın tekstil sanayisine olumsuz etkileri nelerdir?

Geçmiş dönemde uygulamaya teşvikler, özellikle 5084 Adana’da tekstil sanayini olumsuz şekilde etkilemiştir. Yatırımcılar doğal olarak yatırım maliyetlerinin daha az, teşviklerin ise daha fazla olduğu illere kaymıştır. Adana’da yerleşik işletmeler bundan olumsuz etkilenmiştir. Bu anlamda teşvik sisteminin daha adil bir şekilde yeniden düzenlenmesi, il bazlı teşvik sistemi yerine ilçe bazlı teşvik sistemine geçilmesi gerekmektedir. Adana’nın Saimbeyli, İmamoğlu gibi gelir anlamında oldukça geride olan ilçeleri mevcut teşvik sistemi nedeniyle yatırım çekememekte, böylece gerekli kalkınma hamlesini gerçekleştirememektedir.  Diğer taraftan Adanalı tekstil firmaları artık daha yüksek katma değerli ürünlere odaklanmalı, tasarım ve ar-ge faaliyetlerine önem vermelidir. Bu anlamda Adana özellikle Bilim ve Sanayi Bakanlığımızın Tasarım Merkezi ve Ekonomi Bakanlığımızın Tasarım Tebliğinden aktif şekilde faydalanmaktadır.

Non- woven, inovatif, akıllı kumaş (smart fabric) gibi yenilikçi ürünlerin üretimi Adana’nın mevcut tekstil sektörü için mümkün müdür? Adana tekstil sektöründe teknolojik bakımdan ne durumdadır?

Bugün için Adana teknik tekstil anlamında arzu edilen noktada değildir. Ancak Adana için mümkün olmayacak hiçbir şey yoktur. Firmalarımız yüksek teknoloji ile üretim yapabilecek kapasitede olmakla beraber, sektörü yakından ilgilendiren gelişmeleri de büyük bir dikkatle takip etmektedirler. Sektörümüze yenilikçilik katabilmek adına ar-ge’ye daha fazla önem vermeli ve  global arenadaki trendleri takip edebilmeliyiz. Üniversite sanayi işbirliğinde de daha etkin çalışmalar yapmalıyız. Teknoloji transferi ile ilimize getireceğimiz yenilikleri uygulayabilmek için de bu teknolojileri takip eden ve de uygulayan deneyimli personellerimizi yetiştirmeliyiz.

Adana tekstil sektörünün rekabetçiliğini koruyabilmesi ve yeni markalar çıkarabilmesi sizce nelere bağlıdır? Markalaşmanın önemi sizce tekstil sektöründe nedir?

Türkiye ve Adana tekstil sektörü tasarım anlamında önemli bir potansiyele sahiptir. Adanalı firmalar tasarıma giderek daha fazla yatırım yapmakta bu anlamda önemli gelişmeler kaydedilmektedir. Özellikle Uzakdoğu ülkeleri ile rekabet yapabilmemiz için kendi markamızı çıkarmamız elzemdir. Türkiye bu anlamda artık modayı takip eden değil modaya yön veren bir ülke olmak durumundadır. Bunun için de insana yatırım yapmamız şart. Tasarım kültürünü bölgemizde yerleştirmek adına uzun yıllardan çok önemli çalışmalara imza atıyoruz. Bunun başında 6 yıldır gerçekleştirdiğimiz ATHİB Dokuma Kumaş Tasarım Yarışması gelmektedir. Bu yarışma ile Türkiye’nin dört bir yanından tekstil ile ilgili yükseköğrenim gören öğrencilerin başvurabileceği ve dokuma kumaş tasarımı alanında uzmanlaşabileceği uzun soluklu bir projemiz vardır. Bugün, dereceye girerek eğitimlerini yurtdışında tamamlayan öğrenciler Adana’daki fabrikalarımızda tasarımcı olarak işe başlamaya hazırlanıyor. Bu, tasarım ve markalaşma adına yaptığımız en önemli işlerimizin başında gelmektedir. İkinci olarak da bölgemizdeki firmalarımızın devletimizin sağladığı ar-ge ve tasarım teşviklerinden en üst düzeyde faydalanabilmesi adına birebir firma ziyaretlerini ATHİB&ADASO ortaklığında gerçekleştirerek, yeni bir sinerji oluşturuyoruz. Tekstil sektöründe faaliyet gösteren 5 firmamız bugün Ekonomi Bakanlığı Tasarım Tebliğinden faydalanmaya hak kazandı. Sene sonunda bu rakamı 10 firmaya çıkarma hedefimiz bulunmaktadır.

Adana’da firmaları baz aldığımızda tanıtım, medya ve reklam konusunda tekstil, kumaş ve hazır giyimde neler yapılabilir? Tanıtım için yapılan mevcut fuarlar yeterli midir?

Tekstil ve konfeksiyon sektörü, hem markalaşmaya hem de yaratılan markanın tanıtımına en uygun sektörlerin başında gelmektedir. Üretilen somut ürünlerin, nihai kullanıcıya ulaştırılabilmesi önünde sayısız imkanların başında fuarlar gelmektedir. Bugün, Adana’daki firmalarımız dünyanın en prestijli tekstil fuarlarında hem Adanamızı hem de ülkemizi büyük bir gururla temsil etmektedir. Yıllar önce, Premiere Vision Paris Fuarı’na bir Türk firmasının stant açması hayal gibi görülürken bugün hem Eylül hem de Şubat döneminde yapılan her 2 etkinlikte de başrol bizim firmalarımızın olmuştur.

Tekstil sektörünün Adana istihdamındaki payı nedir ve bu pay nasıl arttırılabilir?

SGK 2016 yıl sonu verilerine göre, Adana’da tekstil sektöründe 194; konfeksiyon sektöründe 404 işyeri sayısı mevcut olup, bu işletmelerde tekstil imalatında 11 bin, konfeksiyon sektöründe ise 6 bine yakın  kişi istihdam etmektedir.  Tekstil konfeksiyon sektörü Adana imalat sanayi toplamının yüzde 22’sini oluşturmaktadır. Adana’nın işyeri ve istihdam sayısı açısından en önemli sektörlerinden olan tekstil ve konfeksiyon sektörlerinde istihdamı ve yatırımları arttırmanın en temel yollarından biri ilimizin olumsuz etkilendiği yatırım teşvik sisteminde değişikliğe gidilerek; ilçe bazında ve sektörel teşvik verilmesi olacaktır. Bu değişikliğin Adana tekstil ve konfeksiyon sektörlerini önemli ölçüde geliştireceği yaptığımız çalışmalarda açığa çıkmıştır. Bu çalışmaları defalarca bakanlıklara doğrudan ilettik. Talebimizin olumlu karşılanacağını ve sonuçta ilimiz, bölgemiz ve ülkemizin kazançlı çıkacağını umuyoruz. İstihdamı arttırmak adına yapılacak diğer bir çalışmada tasarım faaliyetlerine ağırlık vererek Adanalı marka sayısını arttırmak olacaktır.

Adana sanayileşme noktasında şu an mevcut durumu itibari ile hangi sektörde ön plandadır?

Adana’da sektörlerin birbirine oranı yakın olup ciro, istihdam, ihracat ve firma sayıları açısından tekstil, gıda, kimya ve plastik sektörleri Adana’da uzun yıllara sahip sanayileşme kültürüne sahip sektörlerdir. Bununla birlikte makine ve metal sanayi kendi aralarındaki kümelenme yapıları nedeniyle son dönemde öne çıkmaktadır. Enerji sektörü de ilimizin yenilenebilir enerji potansiyeli ve Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi’nden ötürü nedeniyle gelecek vadeden sektörüdür.

2016  verilerine  göre, ilk 1000’de bulunan 23 firma, Adana potansiyelini nasıl yansıtmaktadır?

Köklü ve güçlü sanayi geçmişe sahip Adana için İSO’nun Türkiye’nin 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu listesindeki firma sayısını yeterli görmüyoruz. Sanayi firmaları açısından oldukça zorlu bir sürecin yaşandığı, komşu coğrafyalarda ve küresel piyasalarda yaşanan gelişmelerin firmaların temkinli hareket etmesini gerektirdiği bir dönemdeyiz. Bununla birlikte hükümetimizin önderliğinde sanayi ve üretimi merkeze alan yapısal reformlara ağırlık verilerek iş hayatı ve sanayici üzerindeki yüklerin azaltılmasına çalışılıyor. Bunların da etkisiyle teşvik sistemi kaynaklı olumsuzluklara rağmen Adana’nın zorlu dönemde belirsizlikleri etkin şekilde yönetmeyi sürdürdüğünü de belirtmek isterim. Elbette ki Adana sanayicisi bunlarla yetinmeyip il ekonomisini güçlü biçimde daha ileri seviyelere taşımak, hak ettiği yere kavuşturmak için daha çok gayret göstermeye çalışıyor. Başarılarıyla Türkiye’nin ilk 500’ünde yer alan tüm firmalarımızı içtenlikle kutluyor, gelecekte çok daha fazla Adana firmasının en büyük 500 sanayi kuruluşu arasında yer bulmasını ümit ediyorum. Bir taraftan ilerlemesi noktasında sürekli yeni adımların gündeme geldiği, bir taraftan imalata ve üretim noktasında eski günlerinde olmadığı dile getirilen Adana ilimizde işsizlik rakamlarına baktığımız zaman aldığı göç itibari ile yoğun olduğunu gözlemliyoruz.

Kalkınma, ekonomiye yeni alanlar kazandırma ve üretim arttırılacak yeni iş alanları oluşturulması bakımından bir sanayici ve Sanayi Odası Başkanı olarak öngörü veya beklentileriniz nelerdir?

Yeni iş alanları oluşturulması noktasında makro projelere ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Adana Sanayi Odası’ndaki yönetim ve tüm ekibimizle bu yönde çalışmalar yapmaya gayret gösteriyoruz. Ceyhan Enerji İhtisas Bölgesi’nin bu anlamda il ve bölge ekonomisine olduğu gibi, ülke ekonomisine de büyük katkıları olacağından şüphemiz yok. Bu noktada birçok kez Ankara’daki ilgili mercilere dosyalarımızı ilettik. Uluslararası bir firmaya 2015 yılında yaptırdığımız Yatırımcı Rehberi ile Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi’ne yapılabilecek optimum yatırımları ve katkılarını ortaya koymaya çalıştık. Süreci takip ediyoruz. Yine bölgemizde organize sanayi bölge sayısının artırılmasına yönelik çalışmalarımız devam etmekte. Bu anlamda Ceyhan OSB’nin yanı sıra, gıda, tarım ve su ürünlerine yönelik OSB kurulma çalışmaları devam ediyor. Bunun dışında ilimizde dağınık halde bulunan sanayi işletmelerinin Islah Organize Sanayi kapsamında değerlendirilmesine yönelik çalışmalarımız da devam etmekte. Bu yönde de taleplerimizi Ankara’ya iletmeye devam ediyoruz. Son olarak da göçmen kardeşlerimizin ekonomiye kazandırılmasını sağlayacak büyük bir projemiz var. Belli oranda Suriyeli göçmenlerin ağırlıklı çalışacağı işletmelerde üretilecek ürünlerin dünyanın gelişmiş ekonomilerine sıfır gümrük ile satışının yapılabilmesi konusunda ulusal ve uluslararası mecralarda çalışmalar yürütüyoruz. Olumlu sonuçlanmasını temenni ediyoruz.

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin 2016 yılı raporuna göre, Türkiye’nin sektörel sıralamada 20. ve genel sıralamada 389. Büyük İhracatçı Firması seçilen Kıvanç Tekstil olarak sektörünüzle ilgili yakın dönem planlarınız nelerdir?

2023 yılında dünya ihracatından Türkiye’nin payını daha yüksek seviyeye taşımak, ülkemizin en büyük ilk 10 ekonomisinin arasında yer alması için, biz Kıvanç Tekstil olarak tüm çaba ve gayretlerimizi gösteriyoruz. Yüksek katma değerli ürünleri araştırma ve geliştirme, tasarım ve üretim, her zaman yenilikçi olma ve küresel seviyede marka olarak büyümek firmamızın en önemli stratejilerdir. Markalaşma yolunda emin adımlarla ilerleyen Kıvanç markamız, 2017’den itibaren Turquality programına kabul edilmiştir. Daha fazla üretim gerçekleştirebilmenin, ancak bundan daha da önemlisi, ihracatımızı kalıcı ve sürdürülebilir olabilmesi için rekabetçi, yüksek katma değerli üretim yapabilmekle olacağının farkında olan Kıvanç Tekstil, Temmuz 2017’de Tasarım Merkezini kurmuş ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nda tasarım merkezi onayını almıştır. Adana’da ve Türkiye genelinde daha sürdürülebilir, çevreye duyarlı,  dünya çapında rekabetçi, taklidi olmayan veya zor olabilecek olan üretim için, bölgemizde ilk ve tek olan Tasarım Merkezinde deneyimli, yüksek eğitime sahip olan geniş bir tasarım ekibimiz amacımıza katkı sağlamak üzere görevlendirilmiştir.

Kıvanç Tekstil Tasarım Merkezi kurmaktaki temel amaçlarımız olarak şunlardır:

– Üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde deneyimlerimizin bilim adamlarıyla paylaşılması ve üniversitelerdeki bilgi birikimlerinin sanayi uygulamalarına aktarılması ve arttırılmasının sağlanması,

– Yeni teknolojilerin yeni tasarımlarla buluşmanın sağlanması,

– Sürdürülebilir ve rekabetçi üretim için gerekli ar-ge yatırımı ve eğitim ihtiyacının karşılanması,

– Çalışanlarımızın yaratıcı olma ve ar-ge çalışmalarına teşvik ederek proje üretmelerinin sağlanması,

– Müşteri memnuniyeti ve kalite odaklı hizmet anlayışını ön planda tutarak, farklı müşteri gruplarına ve ihtiyaçlara cevap vermek üzere “tasarım proje” bazında özgün, benzersiz üretim yapılması,

– Yeni ürün geliştirme üzerine deneyimimizi, tanıtım ve pazarlama kabiliyetimiz ile birleştirerek potansiyel bilimsel işbirliklerinde proje ortaklarımıza destek olmak ve endüstriyel kabiliyet sunmak,

– Şirketin birim fiyatlarını katma değerli ürünler geliştirerek yüzde10-25 arasında arttırmak ve marka imajının kuvvetlenmesini sağlamak,

– Rekabet edebilir katma değer yaratan projelerin gerçekleştirilmesini sağlamak,

– Çevreye duyarlı, sürdürülebilir ve geri dönüşümlü hammaddeleri üretim.